Son 70 il ərzində keçirilən dinlərarası dialoqlar hələ də tam şəkildə bəhrəsini verməyib
Azərbaycan Servisi/Aran Agentliyi
“Son 70 il ərzində keçirilən dinlərarası dialoqlar hələ də tam şəkildə bəhrəsini verməyib”
İran İslam Respublikasının Məzhəblərarası Yaxınlaşma Komitəsinin rəhbəri Ayətullah Məhəmməd Əli Təsxirinin APA-ya eksklüziv müsahibəsi
- Azərbaycanda keçirilən Dini Liderlərinin Ümumdünya Sammitinin əsas hədəfləri nədən ibarətdir?
- Siz bilirsiniz ki, bütün ilahi dinlər arasında müştərək bir məsələ var. Bu müştərək məsələ də dinlərarası dialoqun həyata keçməsinə səbəb olur. Belə ki, müxtəlif dinlərin nümayəndələri bir araya gələrək müəyyən dünyəvi və dini məsələləri müzakirə edirlər. Burada əsasən sülh, əmin-amanlıq, ailənin cəmiyyətdə rolu, həqiqət, ədalət, küfr və digər məsələlər konfransın müzakirə mövzusudur. Ayrı-ayrı dinlərin nümayəndələrinin bir araya gəlməsi və birlikdə qərara gəlmələri, nəticə etibarı ilə çox dəyərlidir. Mənim fikrim budur ki, dinlərarası dialoq dünyada həm də mədəniyyətlərin inkişafına xidmət etməlidir. Bu da bəşəriyyətin xeyrinədir. Əlbəttə, bəzi maneələr də mövcuddur, bu da bəzən dinlər və məzhəblərarası dialoqun iştirakçıları tərəfindən baş verir. Belə ki, bir tərəf digər tərəfi rəsmi qəbul etmir və ya bir ilahi din kimi yanaşmır, bu da nəticə etibari ilə fikir ayrılığı yaradır. Bir də danışıqlar pərakəndə aparılır, bu da işin sonunda qəti bir qərar qəbul etməyi çətinləşdirir. Ümumiyyətlə son 70 il ərzində keçirilən dinlərarası dialoqlar qənaətbəxş olub, amma hələ də tam şəkildə bəhrəsini verməyib. Azərbaycanda Dini Liderlərin Ümumdünya Sammitinin keçirilməsini alqışlayıram. Bu danışıqlar çox faydalıdır və bu kimi konfransların nəticə verəcəyinə inanıram.
- Dünyada müsəlman yaşayan torpaqların bir qismi, xüsusilə Qarabağ və Fələstin hələ də işğal altındadır…
- İslam dini hər bir halda zülmün, sitəmin və işğalın əleyhinədir. Bu, bütün dinlərdə belədir. İstər Tövratda, istər İncildə, istərsə də Qurani-Kərimdə. Ümumiyyətlə ilahi dinlərin hamısında zülmlə mübarizə, zalımla barışmamaq və fəqirlərə əl tutmaq, yardım etmək məsələləri öz əksini tapıb. Əgər dinlərarası dialoq nəticəsində birlik olarsa və bütün insanlar bu faydalı danışıqları qəbul edərlərsə, dünyada olan bütün zülm və sitəmlərə son qoyular və nəticədə hər yerdə sülh, əmin-amanlıq olar. Qarabağ tezliklə sülh şəraitində işğaldan azad olunmalıdır, öz yurdlarından didərgin olmuş insanlar ata-baba yurdlarına qayıtmalıdır. Qarabağ münaqişəsi danışıqları yolu və bölgə dövlətlərinin köməyi ilə həll olunmalıdır. Dünyanın bütün azadlıqsevər insanları bu məsələnin həllində öz köməyini əsirgəməməlidir. Həmçinin Fələstin torpaqları, İraq və Əfqanıstan da ABŞ və sionizmin işğalından azad olmalıdır. Hər gün yüzlərlə insan həlak olur. Həmçinin Qarabağda uşaqlar, qocalar zülmə məruz qalaraq faciəli şəkildə şəhid ediliblər. Bu, belə davam edə bilməz.
- İran və Azərbaycan münasibətlərini necə dəyərləndirirsiniz?
- İranla Azərbaycan müştərək tarixə mənsub ölkələrdir. Bizim mədəni, dini, siyasi, ticarət və ictimai əlaqələrimizin qədim tarixi var. Bizim Azərbaycanda və sizin də İranda çoxlu yaxınlarımız var. Biz Azərbaycanı bir müsəlman ölkəsi kimi çox sevirik. Belə ki, hər iki ölkə rəhbərlərinin səyi nəticəsində dövlətlərimiz arasında sülh və dostluq hökm sürür. Qeyd edim ki, dini sahədə də iki ölkə arasında heç bir narazılıq və ya xoşagəlməz hal müşahidə olunmayıb. Bizim əlaqələrimiz həmişə insani və mənəvi dəyərlərə əsaslanıb. Ümid edirəm ki, bundan sonra da iki ölkənin rəhbərlərinin səyi nəticəsində bizim bütün sahədə əlaqələrimiz yüksək dərəcədə inkişaf edəcək və xalqlarımız sülh, əmin-amanlıq və dostluq şəraitində əməkdaşlıq edəcəklər.